Komt er een nieuwe Snowden?

Komt er een nieuwe Snowden?

Column uit het FD.

Het zijn bijzondere tijden op geopolitiek gebied. Zoals ik al eerder besprak, is Rusland bezig om de NAVO en de EU kapot te maken. Moskou doet er alles aan om het kannibalisme dat de NAVO momenteel vertoont in goede banen te leiden.
Razend enthousiast waren we toen Edward Snowden in 2013 met een ongekende hoeveelheid documenten naar de internationale media toe liep. Velen zagen dit als een heldendaad die de grote massasurveillance door de VS blootlegde. Duidelijk werd dat al uw communicatie ergens wordt onderschept en opgeslagen, om het later in te kunnen zien.
Enorme volkswoede was het gevolg van deze onthullingen. Er werd van alles gedaan om de schade te beperken: de Britse inlichtingendienst GCHQ ging bij The Guardian langs, een vliegtuig waarin Snowden mogelijk zou zitten werd in Europa gedwongen tot landen, en journalisten die mogelijk de data van Snowden in bezit zouden hebben, werden vastgehouden op vliegvelden. Het mocht niet baten: alle kranten werkten mee aan het publiceren van de data.
Snowden kwam uiteindelijk op een verrassende plek terecht: Rusland. Wie had dat gedacht? En juist nu Trump net president is, komt NBC met de onthulling dat Poetin mogelijk Snowden wil uitleveren aan Amerika, als blijk van goede wil aan president Trump, die meermaals te kennen heeft gegeven onze held te willen executeren.
Mocht Snowden worden uitgeleverd, dan begrijpt iedereen dat dit hoe dan ook tot grote volksonrust zal leiden in Amerika, en ook in andere westerse landen. Een slimme zet van Rusland?
Persoonlijk geloof ik heilig in de goede bedoelingen van Edward Snowden. Ik denk niet dat hij een Russische spion is en ik denk ook niet dat hij met Russische inlichtingendiensten contact heeft, of laat ik mezelf verduidelijken: ik denk dat hij wel contact heeft met Russische inlichtingendiensten, maar niet actief diensten voor hen verricht, noch zich door hen laat sturen. En juist dat laatste zou Poetin nog wel eens dwars kunnen zitten. Snowden wil namelijk nog wel eens een tweet los laten die behoorlijk negatief is over het Russische beleid. Simpel gezegd heeft deze spion zijn diensten bewezen, en is hij nu niet meer bruikbaar.
Inmiddels heeft Trump binnen enkele weken het ideale klimaat gecreëerd voor de komst van een tweede Edward Snowden. Trump maakt op alle mogelijke manieren de Amerikaanse inlichtingendiensten belachelijk: hij negeert ze of lacht ze uit. Dit zijn inlichtingenofficieren die er bewust voor hebben gekozen om niet de commercie, maar hun land te dienen. Officieren ook die uitermate zorgvuldig opgestelde rapporten schrijven, die vervolgens in de prullenbak worden gegooid. Officieren bovendien die toegang hebben tot informatie die de wereldvrede in gevaar kan brengen.
Trump heeft ervoor gezorgd dat de motivatie binnen de verschillende inlichtingendiensten gedaald is tot het nulpunt. Tel daarbij persoonlijk drama op, bijvoorbeeld een slechte verlopende liefdesrelatie, en ineens ontstaat het ideale klimaat om in de VS dubbelspionnen te rekruteren. Maar dan wel spionnen die actief met Rusland meewerken: want doe je dat niet, dan levert Poetin je net zo hard weer uit, zo lijkt het.
Deze column schreef ik voordat Michael T. Flynn, Trumps National Security Advisor, afgelopen maandag aftrad. Hier is uiteraard veel over bericht. Daaruit haal ik één in mijn optiek belangrijk detail: Flynn trad af na een telefoongesprek met de Russische ambassade. En juist dit gesprek had de NSA afgeluisterd. Over de inhoud wordt niets bericht. Wellicht horen we dat later nog. Is Flynn dan de ‘tweede Snowden’? Eentje die actief meewerkt met de Russen? We gaan het zien. Wie achter de Shadow Brokers zit is ook nog steeds niet bekend!